Με αφορμή τους εορτασμούς της επετείου συγκλήσεως της Α’ Οικουμενικής Συνόδου και την επίσκεψη του Πάπα Λέοντος ΙΔ' στην Τουρκία, πολλά έχουν ήδη γραφεί. Από τη δική μου σκοπιά, ως Ορθόδοξος, θα ήθελα να σταθώ σε τέσσερα πολύ συγκεκριμένα σημεία, τα οποία θεωρώ εξαιρετικά σημαντικά.
Πρώτα απ’ όλα, διαφαίνεται καθαρά η ειλικρινής επιθυμία και των δύο προκαθημένων για αποκατάσταση της ενότητας μεταξύ των Εκκλησιών. Είναι ίσως από τις ελάχιστες ιστορικές στιγμές όπου η ανάμνηση ενός εκκλησιαστικού —και κατ’ επέκταση θεολογικού— γεγονότος φαίνεται ικανή να λειτουργήσει ως συγκολλητική ουσία και όχι απλώς ως συμβολισμός προθέσεων.
Γιατί αυτό είναι σημαντικό; Όπως επισημαίνει πολύ εύστοχα ο Μητροπολίτης Σιγκαπούρης και Νοτίου Ασίας κ.κ. Κωνσταντίνος:
"(...) Κι όμως, δεκαεπτά αιώνες αργότερα, το θέαμα είναι τραγικά παρόμοιο. Ο χριστιανικός κόσμος διαμελισμένος, γεμάτος ξέχωρες παραδόσεις, δογματικές εκδοχές, εκκλησιαστικά σύνολα που λειτουργούν συχνά σαν ξεχωριστά κράτη. Η αναφορά στον Χριστό έχει θρυμματιστεί σε προσωπικές ερμηνείες, εγωισμούς, εθνικές αφηγήσεις, πνευματικές αυτάρκειες. Ακόμη και μέσα στην Ορθοδοξία, που υποτίθεται ότι φυλάσσει τη συνοδικότητα και την εμπειρία της πρώτης Εκκλησίας, έχει ριζώσει η παθολογία του εθνοφυλετισμού: Εκκλησίες εγκλωβισμένες σε κρατικά συμφέροντα, σε πολιτικές συμπλεύσεις, σε ανταγωνισμούς ταυτότητας."
Ο Χριστιανισμός ήρθε για να ενώσει, για να διορθώσει, για να αποκαλύψει, κι εμείς —χριστιανοί και μη— δύο χιλιάδες χρόνια αργότερα συνεχίζουμε να παλεύουμε με τα ίδια ερωτήματα, τις ίδιες αδυναμίες και τις ίδιες αναζητήσεις.
Οι προκαθήμενοι των δύο μεγαλύτερων και κυριότερων χριστιανικών δογμάτων μας υπενθυμίζουν πως ο δρόμος προς την ενότητα πρέπει να παραμένει πάντοτε ανοικτός και πως χρειάζεται θάρρος για να τον διαβούμε.
Και εδώ φτάνουμε στο δεύτερο σημείο: το Filioque. Η απαλοιφή του από την Ομολογία της Πίστεως εκ μέρους του προκαθημένου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας καταλύει το πλέον σοβαρό δογματικό και ποιμαντικό εμπόδιο. Ουσιαστικά, δεν υφίσταται πια η κυριότερη θεολογική μας διαφορά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η αφετηρία της πορείας προς την ενότητα έχει οριστικοποιηθεί, όχι σε επίπεδο ευσεβών πόθων αλλά επί πραγματικού δογματικού εδάφους.
Το τρίτο σημείο αφορά την αναγνώριση - πολιτική και εκκλησιαστική - της ισότητας του Οικουμενικού Θρόνου με την Αγία Έδρα· μια κίνηση με ιδιαίτερα βαρύ γεωπολιτικό αντίκτυπο αλλά και σαφές μήνυμα προς Μόσχα, Ιεροσόλυμα αλλά και Άγκυρα σχετικά με τον ρόλο και το κύρος της Κωνσταντινούπολης.
Το τέταρτο σημείο: Η επίσκεψη του Πάπα στο Μπλε Τζαμί, και όχι στην Αγία Σοφία, αποτελεί ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία και ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο. Τους έδειξε πως η Χριστιανοσύνη σέβεται το Ισλάμ, ενώ το Ισλάμ δεν σέβεται τον Χριστιανισμό.
Τέλος, η κοινή διακήρυξη Βαρθολομαίου και Λέοντος αφαιρεί από κάθε άλλο χριστιανικό δόγμα κάθε εύλογο περιθώριο αμφισβήτησης ή διαφορετικής ερμηνείας σχετικά με το πνεύμα της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Τα λύσαμε όλα; Όχι βέβαια. Βρισκόμαστε όμως σε καλό δρόμο...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου